Trĩ là một bệnh lý khá thường gặp. Ở Việt Nam số người bị trĩ chỉ đứng sau bệnh viêm xoang. Bệnh trĩ thường không ảnh hưởng nhiều đến tinh mạng của người bệnh nhưng là một bệnh lý gây khó chịu cho mọi người nếu không điều trị kịp thời và triệt để sẽ dẫn đến những biến chứng nặng nề.
Trĩ
là tình trạng căng phồng, giãn ra của hệ thống tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng đoạn thấp. Bất cứ nguyên nhân nào làm tăng áp lực lên những tĩnh mạch này đều có thể gây
bệnh trĩ
:
Táo bón
làm
đi đại tiện rặn nhiều
, có thai, xơ gan…
Cần chú ý ở những người trên 40 tuổi có dấu hiệu của
trĩ
là phải phân biệt đây có phải là triệu chứng của ung thư đường tiêu hóa không? Nhất là ung thư vùng
hậu môn trực tràng.
Khi nào nghĩ mình bị trĩ?-
Đau và chảy máu khi đại tiện
. Máu khi đi đại tiện trong
bệnh trĩ
thường là máu đỏ tươi (giống máu chảy khi bị đứt tay), chảy nhỏ giọt, không dính theo phân. Hoặc bạn có thể chỉ thấy ít máu tươi dính theo giấy vệ sinh hoặc thấy máu tươi trong bồn cầu (nếu máu có lẫn chất nhầy như mũi phân coi chừng ung thư).
-
Cảm giác
ngứa hoặc thấy kích thích ở vùng hậu môn
.
-
Khó chịu hoặc
đau vùng hậu môn.
-
Thấy vùng
quanh
hậu môn căng phồng.
-
Cảm giác có một
búi mềm, căng gần hậu môn
, có thể đau hoặc căng to hơn khi đại tiện
-
- Hoặc nặng hơn, thấy
phân cứ chảy rỉ rả ra ngoài hậu môn.
-
Hoặc nếu chảy máu kéo dài, lượng ít làm bạn không chú ý, lâu ngày sẽ làm bạn bị thiếu máu, hay bị chóng mặt, da xanh, người nhợt nhạt…
Các triệu chứng trên còn tùy thuộc vào vị trí của
trĩ
nằm bên trong hay ngoài
hậu môn.
Có 2 loại
trĩ
:
-
Trĩ nội:
là loại
trĩ
nằm bên trong
hậu môn
. Thường phát hiện khi chảy máu hay sa ra ngoài lúc rặn nhiều.
-
Trĩ ngoại:
là loại
trĩ
nằm dưới da quanh vùng
hậu môn
.
Các tĩnh mạch quanh
hậu môn
có khuynh hướng căng lên khi có áp lực và sưng phồng lên, lâu ngày thành
búi trĩ
. Những nguyên nhân là:
rặn nhiều khi đi đại tiện
, tiêu chảy hoặc bón kéo dài, béo phì, có thai, giao hợp qua đường hậu môn, xơ gan.
Trĩ
cũng có khuynh hướng thường gặp hơn khi bạn lớn tuổi vì các mô nâng đỡ tĩnh mạch trong vùng
hậu môn
, trực tràng có thể bị yếu và giãn ra theo tuổi tác.
Những biến chứng nào có thể gặp khi bị trĩ?Trĩ
là một bệnh lý lành tính, nhưng nếu không điều trị kịp thời và triệt để cũng có thể gây biến chứng. Những biến chứng hay gặp là:
Thiếu máu:
mất máu mãn tính do chảy máu rỉ rả từ
búi trĩ
có thể gây thiếu máu. Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, mất sức, chóng mặt, xanh xao…
Trĩ bị nghẹt (tắc búi trĩ):
do hiện tượng đông máu trong lòng mạch tạo cục máu đông gây tắc mạch, sự cung cấp máu bị tắc. Người bệnh cảm thấy
búi trĩ
sưng to, đau nhiều, sau sẽ có hiện tượng hoại tử
búi trĩ
.
Viêm nhiễm:
Vùng
hậu môn
trực tràng có rất nhiều vi khuẩn do đó các
búi trĩ
rất dễ bị viêm nhiễm. Người bệnh cảm thấy đau vùng
hậu môn
trực tràng, sốt,
búi trĩ
sưng lên.
Những loại thuốc hay sản phẩm nào có khả năng làm tăng trương lực tĩnh mạch, tăng sức bền thành mạch đều dùng cho
trĩ
. Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh
trĩ
và tránh tái phát bệnh
trĩ
là không để
táo bón
:
-
Ăn những thực phẩm có nhiều chất xơ: ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc. Bạn nên bổ sung một lượng chất xơ thường xuyên trong khẩu phần ăn, không nên ăn nhiều đột ngột một lượng lớn chất xơ.
-
Uống nhiều nước: uống 6-8 ly nước mỗi ngày (khoảng 1.5 – 2, 3 lít) sẽ giúp phân mềm.
-
- Thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ: phần lớn mọi người không ăn đủ lượng chất xơ khuyến cáo trong ngày (khoảng 20 – 35 gr chất xơ/ ngày). Một số nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của thức phẩm chức năng bổ xung chất xơ có cải thiện triệu chứng và chảy máu do
trĩ
. VD: ENESOL (Psyllium Husk) đã được FDA Mỹ khuyên dùng hàng ngày để tránh
táo bón
.
-
Không để
rặn nhiều khi đại tiện
vì sẽ tạo một áp lực cao hơn lên các tĩnh mạch vùng trực tràng, sẽ làm
trĩ
nặng hơn hoặc gây
trĩ
.
-
Đi đại tiện ngay khi có cảm giác.
-
Tập thể dục: năng vận động, tránh ngồi lâu sẽ không bị
bón
và làm giảm áp lực lên các tĩnh mạch. Tập thể dục cũng giúp bạn giảm cân và góp phần giảm nguy cơ bị
trĩ
.
-
Tránh đứng lâu hoặc ngồi lâu: ngồi quá lâu, đặc biệt trong toilet, sẽ làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch vùng
hậu môn
, tạo điều kiện cho
trĩ
xuất hiện hoặc nặng lên.