Những kinh nghiệm truyền thống sai lệch khi chăm sóc trẻ sơ sinh

Sai lầm #1: nắn bóp và uốn chân con cho chân thẳng tắp

Trên thực tế chân các bé sơ sinh đều có vẻ cong cong vì tư thế nằm của con trong bụng mẹ chật chội bắt buộc con phải ép hai chân lại. Chân bé không thể định hình bình thường ngay sau sinh mà phải mất một thời gian mới lấy lại được hình dáng chuẩn.

Các mẹ thường hay nắn chân con với mong muốn chân con thẳng tắp. Nắn bóp chân con cũng tốt, nhưng nếu không nắn thì chân con cũng thẳng; hoặc với những bé có tật ở chân thì dù mẹ có nắn chân bao nhiêu cũng không khỏi được mà phải đi vật lý trị liệu.

Các tật ở chân mà trẻ sơ sinh thường gặp là: chân vòng kiềng, chân vẹo, chân quặt vào trong hay quẹo ra ngoài, chân cong và hai đầu gối đụng nhau... Nhưng những hiện tượng này có thể hết sau ba tuổi, chân trẻ sẽ trở về hình dáng bình thường. Với những trường hợp nặng thì dù mẹ có cố nắn bóp bằng tay thì cũng chỉ làm giảm cong tức thì hoặc tạo cho bé cảm giác thoải mái, chứ không thể trị dứt được mà phải dùng nẹp. Nếu phải dùng nẹp thì cũng phải đợi đến khi con khoảng 2-3 tuổi mới nên nẹp cố định hình dáng chân.

Với các rối loạn xương, mẹ có thể quan sát dễ dàng. Ví dụ, nếu mẹ duỗi thẳng chân con mà hai chân không dài bằng nhau (bị lệch chân), hoặc bàn chân con khoèo hẳn vào trong, hay khi con đã biết đi nhưng dáng đi của con không thẳng mà cong cong vẹo vẹo… lúc này mẹ cần cho con đi kiểm tra và có cách xử trí thích hợp.

Sai lầm #2: Dùng mật ong rơ lưỡi cho bé

Khi bé bú mẹ, nhất là bú sữa công thức, lưỡi bé sẽ đọng lại một chút sữa mà nếu mẹ không vệ sinh hàng ngày cho con thì rất dễ dẫn ra tình trạng tưa lưỡi, khiến con bỏ ăn, bỏ bú, khó chịu và quấy khóc. Rơ lưỡi cho con là một cách rất dễ để làm sạch lưỡi bé, giúp bé sạch sẽ và dễ chịu. Mẹ chỉ cần dùng một chút nước muối sinh lý hoặc dung dịch rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh để thấm ướt gạc rơ lưỡi và nhẹ nhàng đẩy qua lưỡi bé là vết bẩn sẽ trôi ra.

Ngày xưa không có sẵn nước muối sinh lý hay dung dịch rơ lưỡi như bây giờ nên có người mẹ hay dùng mật ong để rơ lưỡi cho con vì quan niệm mật ong có tính kháng khuẩn tốt. Tuy nhiên, trong mật ong có độc tố rất nguy hiểm cho bé sơ sinh. Chưa kể, mật ong trên thị trường hiện nay không đảm bảo về chất lượng nên rất nguy hiểm cho bé.

Độc tố có trong mật ong có thể làm bé sơ sinh rơi vào trường hợp ngộ độc cấp có thể nguy hiểm đến cả tính mạng. Chính vì thế, mẹ không bao giờ được dùng mật ong để rơ lưỡi cho bé dưới 1 tuổi.

Sai lầm #3: Cho con nằm ngủ sấp để ngủ ngon

Bé sơ sinh rất dễ giật mình trong giấc ngủ, bởi bé đã quen nằm gọn trong bụng mẹ, được mẹ ôm ấp trong bụng suốt 9 tháng 10 ngày. Khi ra đời, cảm giác hẫng hụt sẽ theo con suốt những tháng ngày đầu tiên, thế nên mẹ thấy tay chân con hay bị chới với nếu không được ôm ấp hoặc quấn khăn. Tuy nhiên, không phải vì con hay giật mình khi ngủ mà mẹ lại cho con nằm sấp nhằm giúp con ngủ ngon hơn, bởi vì đã có không ít trường hợp trẻ ngừng thở và chết khi ngủ sấp. Không nên cho con nằm sấp khi không có cha mẹ bên cạnh trông chừng.

Nhiều mẹ cũng viện lý do cho con nằm sấp để đầu con tròn, điều này rất vô lý, bởi vì nếu không muốn con bị bẹp đâu, mẹ có thể xoay trở mình cho con thương xuyên chứ không nhất thiết phải chọn tư thế ngủ quá nguy hiểm kia.

Sai lầm #4: Vuốt mũi để mũi dọc dừa

Thực tế là mũi trẻ sơ sinh nào cũng thẳng với cấu tạo là các mô xương, sụn. Sau khi ra đời, các sụn phát triển để kéo mũi bé cao lên, nên sau một vài tháng sau sinh, mẹ sẽ thấy mũi con mình cao hơn hẳn so với lúc mới sinh. Những mẹ sốt ruột sợ mũi con tẹt sẽ ra sức vuốt mũi con, không hề biết rằng hành động này có thể làm tổn thương các mô mềm ở mũi bé.

Việc mẹ thường xuyên vuốt mũi con sẽ ảnh hưởng hô hấp của bé, làm tổn thương niêm mạc và huyết quản, dẫn tới phản ứng viêm, từ đó dễ bị vi khuẩn, virus xâm nhập và gây bệnh.

Vuốt mũi con từ bé để con có sống mũi cao là sai lầm. Một khi mũi bé đã tẹt (vì di truyền chẳng hạn) thì vuốt mũi cũng không khiến mũi con cao lên được.

Sai lầm #5: Cạo đầu bé để bé mọc tóc mới đen hơn

Tóc con xù hay thẳng, đen hay sáng màu là do di truyền. Lớp tóc máu của con có thể sáng màu, nhưng sau đó sẽ dần chuyển sang đen hơn một cách tự nhiên. Do đó, không phải cứ cạo trọc đầu cho con mọc tóc mới là tóc mới sẽ đen hơn đâu mẹ ạ. Việc cạo tóc cũng không làm tóc con suôn mềm, không làm tóc con đen hơn hay mọc dầy hơn, bởi vì tất cả các yếu tố này phụ thuộc vào gen di truyền chứ không liên quan đến việc cắt tóc.